Kalendarz Rocznic Regionalnych 2017

Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie


Wydarzyło się ...

2017

5 lat temu, Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie w Węgorzewie zostało wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów pod numerem PRM/112/12.
15 lat temu, 1 stycznia 2002 r. ustanowiono powiat węgorzewski i gołdapski decyzją Komitetu Społecznego Rady Ministrów z maja 2001 r.
20 lat temu, w 1997 r. Węgorzewo zdobyło nagrodę z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska za zagospodarowanie miejskiego wysypiska śmieci. Miasto otrzymało wówczas 500 tysięcy zł.
25 lat temu, (w lipcu 1992 r.) zlikwidowano kolejowy ruch pasażerski do stacji kolejowej w Węgorzewie.
30 lat temu, gmina Węgorzewo była organizatorem wojewódzkich dożynek (1987 r.) Do gminy Węgorzewo należało 19 tysięcy hektarów gruntów, połowa należała do sektora uspołecznionego (jednego PGR, Państwowego Gospodarstwa Rolnego i dwóch Spółdzielni Produkcyjnych). Przeciętne gospodarstwo indywidualne posiadało ponad 10 hektarów gruntów.
30 lat temu, w Węgorzewie istniały dwie restauracje i dwa bary. W Restauracji „Kaprys” przy ul. Bohaterów Stalingradu specjalnością zakładu była zupa mięsna po warmińsku i pierogi ruskie. Restauracja „Oaza” przy placu Wolności polecała flaczki z drobiu, a przy ul. Teatralnej w barze „Żeglarz” polecano naleśniki piankowe z serem. Natomiast w „Trampie” przy Placu Wolności specjalnością zakładu była zupa pomidorowa.
35 lat temu, w marcu 1982 r. ukonstytuował się Miejsko-Gminny Obywatelski Komitet Odrodzenia Narodowego pod przewodnictwem emerytowanego lekarza Marcina Błaszczaka.
30 lat temu, w Węgorzewie (1987 r.) zmieniono godziny otwarcia sklepów mięsnych. Z wyjątkiem śród każdego dnia były one czynne od 11.00 do 19.00
30 lat temu, (1987 r.) gmina Węgorzewo była organizatorem wojewódzkich dożynek. Do gminy należało 19 tyś hektarów gruntów, połowa do sektora uspołecznionego (jednego PGR, Państwowego Gospodarstwa Rolnego i dwóch Spółdzielni Produkcyjnych). Przeciętne gospodarstwo indywidualne posiadało ponad 10 hektarów gruntów.
30 lat temu, już w sierpniu (1987 r.) martwiono się brakiem opału na zimę, z 80 podań z prośbą o przydział opału, złożonych w Urzędzie Miasta i Gminy pozytywnie załatwiono tylko co czwarte.
30 lat temu, atak zimy (mróz do – 35 stopni, duże opady śniegu) spowodował awarie sieci ciepłowniczej i zakłócenia w komunikacji i pracy szkół w regionie.
35 lat temu, (1982 r.) dostarczono do Buder 700 kłębków sznurka do snopowiązałek, zaspokajając w ten sposób 30 % potrzeb gminy.
40 lat temu, w marcu (1992 r.) powstała nowa organizacja opozycyjna: Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) – główni działacze: Leszek Moczulski, Andrzej Czuma, a także Stefan Niesiołowski.
40 lat temu, (1.01.1977 r.) bibliotece węgorzewskiej nadano miano Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej.
40 lat temu, (1977 r.) powstało Muzeum Regionalnego w Węgorzewie przy Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury. Izba Regionalna przeniesiona zostaje z Ogonek do Węgorzewa na ul. Pionierów 25. Awansuje do miana Muzeum Regionalnego o profilu etnograficznym - jako placówka społeczna.
60 lat temu, (1957 r.) odbyła się w Węgorzewie pierwsza matura w klasie XI, której wychowawczynią była Genowefa Czajkowska. Przystąpiło do niej 25 uczniów. Było to wielkie wydarzenie w szkole i mieście.
70 lat temu, (między 4 maja, a 27 lipca 1947 r.) w ramach tak zwanej akcji „Wisła” do powiatu węgorzewskiego przywieziono 7427 osób narodowości ukraińskiej z woj. lubelskiego i rzeszowskiego. Stanowiło to wówczas 41,5 % ogółu ludności wiejskiej powiatu węgorzewskiego.
70 lat temu, ( w lipcu 1947 r.) Polska pod naciskiem ZSRR, odrzuciła amerykański plan pomocy w odbudowie ze zniszczeń wojennych (tzw. Plan Marschalla).
95 lat temu, (1922 r.) otwarto w Ełku Polską Agencję Konsularną. Pojawienie się polskiego konsulatu na Mazurach wywołało protesty nacjonalistycznych organizacji niemieckich. Placówka w Ełku objęła swoim zasięgiem cztery powiaty: ełcki, giżycki, olecki i piski. Wprawdzie w powiecie ełckim spora część ludności mówiła po polsku, ale nie było to jednoznaczne z polską świadomością narodową.
110 lat temu, (1 lipca 1907 r.) odbyła się pierwsza jazda koleją ze stacji w Węgorzewie do Kętrzyna.
130 lat temu, urodziła się Franciszka Hundt (1887-1958). Pochodziła z Pokrzyw w woj. olsztyńskim. Mieszkanka węgorzewskiego Domu Rencisty w latach 50-tych. W swej doskonałej pamięci utrwaliła ona, i przez to uratowała dla kultury polskiej, teksty pieśni, bajek i legend z Warmii i Mazur. Kilkanaście opowiedzianych przez nią baśni znalazło się w książce Maryny Okęckiej-Bromkowej pt. „Nad jeziorem bajka śpi”, wydanej w Olsztynie w 1962 r.
140 lat temu, symbolem warmińskiej tożsamości były kościoły pielgrzymkowe w Świętej Lipce i Krośnie w XVII i XVIII wieku, a od 1877 r. symbolem Warmii stał się Gietrzwałd. Dokładnie 135 lat upłynęło od chwili gdy Matka Boża ukazała się dwóm dziewczynkom w Gietrzwałdzie na Warmii, 20 km od Olsztyna. Objawienie uzyskało pełną aprobatę Kościoła. 27 czerwca 1877 r. 13-letnia Justyna Szafryńska wracała z kościoła w Gietrzwałdzie do domu. Przygotowywała się do Pierwszej Komunii i właśnie zdała egzamin u proboszcza, ks. Augustyna Weichsela. Gdy na głos dzwonu odmówiła Anioł Pański, na klonie rosnącym koło plebanii zobaczyła niezwykłą jasność, a w niej biało ubraną postać, z długimi włosami opadającymi na ramiona, siedzącą na złocistym tronie, udekorowanym perłami. Po chwili zauważyła jasny blask zstępujący z nieba i anioła ze złotymi skrzydłami, w białej szacie przetykanej złotem, z białym wieńcem na głowie, który złożył niski ukłon postaci siedzącej na tronie. Gdy dziewczynka odmówiła Pozdrowienie Anielskie, postać podniosła się z tronu i wraz z aniołem uniosła się do nieba. Tak rozpoczęły się objawienia Matki Bożej w Gietrzwałdzie i trwały do 16 września 1877 r.
190 lat temu, (1827 r.) rozpoczął działalność Urząd Pocztowy, zajmujący się w owym czasie nie tylko przewozem listów i towarów, ale i ludzi.
210 lat temu, (1807 r.) podczas kampanii napoleońskiej Węgorzewo zorganizowało na zamku szpital dla żołnierzy rosyjskich sprzymierzonych z Prusakami.
280 lat temu, urodził się Michał Pogorzelski (ur. 1737 r. w Lepakach Wielkich w powiecie ełckim – zm. 1798 r. w Kalinowie), potomek mazurskiej rodziny chłopskiej. Jako pastor (od 1772 r. w Kutach), a następnie proboszcz (od 1780 r.) w Kalinowie usilnie zabiegał o podniesienie poziomu edukacji Mazurów.
280 lat temu, powstał budynek o charakterze podmiejskiego dworku, w którym mieści się Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie.
360 lat temu, (1657 r.) zakończył się stosunek lenny Prus ustanowiony w 1526 r. w Krakowie. Integracja nowego księstwa z organizacją lenną Korony polskiej była wielkim sukcesem Zygmunta I Starego, a jednocześnie znakiem tolerancji religijnej. Po raz pierwszy powstał trwały stosunek lenny między protestanckim księciem, a katolickim lennodawcą. W ogóle po raz pierwszy powstało państwo protestanckie.
740 lat temu, (1277 r.) rozpoczęło się ostateczne starcie Sudowów pod wodzą księcia Skomanda z Krzyżakami. W 1783 r. nastąpiło poddanie się ostatniego pogańskiego plemienia Prus Krzyżakom. Od tamtej chwili cały obszar późniejszych Mazur znalazł się pod panowaniem rycerzy zakonnych.
800 lat temu, (1217 r.) papież Honoriusz III wezwał do krucjaty przeciwko Prusom.
Styczeń
dzień / m-c
16.01 — 110 lat temu, urodził się dr Kurt Alfred Obitz (1907 r. w Brzozowie, powiat węgorzewski) lekarz weterynarii, dziennikarz, działacz mazurski; redaktor pisma Związku Mazurów „Cech” w Berlinie; wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim, a od 1935 r. pracownik i pierwszy kierownik nowo utworzonego działu w Instytucie Naukowym Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. Zmarł 27.07.1945 r. Niemczech z wycieńczenia gruźlicą po pobycie w obozie koncentracyjnym Dachau.
19.01 — 70 lat temu, (1947 r.) odbyły się wybory do Sejmu Ustawodawczego. W 10 z 52 okręgów wyborczych zlikwidowano listy PSL. W czasie kampanii aresztowano wielu działaczy opozycji (przywódcy PSL informowali o aresztowaniu 147 kandydatów). Według oficjalnych danych do wyborów poszło 89,9 procent wyborców. Według opozycji wybory sfałszowano.
29.01 — 130 lat temu, (1887 r.) urodziła się Emilia Sukertowa-Biedrawina z d. Zachertowa (w Łodzi). Pierwsze kontakty z Mazurami nawiązała przebywając wśród inteligencji warszawskiej wyznania ewangelickiego; znajdując się w centrum działania polskiej inteligencji protestanckiej, oddała się pracy dla Mazurów i pozostała jej wierna do końca życia. W utworzonym w 1919 r. Zrzeszeniu Plebiscytowym Ewangelików Polaków objęła funkcję skarbnika. Opracowała odezwę Bracia Mazurzy. Od 1921 r. pracowała na terenie Działdowszczyzny wspierając działalność Towarzystwa Przyjaciół Mazur. Od 1924 r. przygotowywała i wydawała „Kalendarz dla Mazurów”. Zainicjowała w 1925 r. kursy tkactwa i kilimkarstwa, a od 1926 kursy przekształcono w Kursy Gospodarstwa Domowego.
Luty
dzień / m-c
07.02 — 45 lat temu, zmarł Walter von Sanden (ur. w Marienwalde koło Ołownika dn.18.06.1888r. – zm. W Dümmer w 1972 r.).Fascynowało go jezioro Oświn, które nazywał jeziorem Guja. Walter von Sanden stał się jednym z prekursorów literatury przyrodniczej, łącząc w jednej osobie badacza przyrody, pisarza i fotografa. Tematy jego książek i wierszy dotyczą natury i wiary chrześcijańskiej oraz związków jakie, pomiędzy nimi istnieją.
Marzec
dzień / m-c
— 95 lat temu, powstał w Berlinie Związek Polaków w Niemczech (ZPwN). W 1933 r. jako symbol Związku przyjęto znak Rodła.
25.03 — 25 lat temu (w 1992 r.) powstała na mocy bulli Jana Pawła II Diecezja Ełcka.
Kwiecień
dzień / m-c
12.04 — 245 lat temu, urodził się w Mazuchówce koło Giżycka Jan Wrona, ks. ew. tłumacz książek na język polski. Studia kończył w Królewcu, gdzie był kapelanem wojskowym, a od 1808 r. proboszczem w Miłomłynie. Przetłumaczył na język polski prace J.S. Weissa m.in. kilkakrotnie wydawany „Nowy elementarzyk”.
15.04 — 65 lat temu, (1952 r.) powołano do działalności Klub LOK, którego jednym z założycieli był marynarz, rzeźbiarz i malarz Jerzy Tyszko.
20.04 — 15 lat temu, (2002 r.) odbyła się uroczystość nadania sztandaru Gimnazjum im. J.A. Helwinga w Węgorzewie.
10.04 — 95 lat temu, urodził się Jan Okoń (ur. 1922 r. w Silnicy Wielkiej, powiat Radomsko). W Węgorzewie mieszkał od 1945 r. Z zawodu był ogrodnikiem, z zamiłowania malarzem - akwarelistą. Przedmiotem zainteresowań artysty był pejzaż mazurski, także i miejski z architekturą.
Czerwiec
dzień / m-c
22.06 — 100 lat temu, urodził się Józef Krupski (w Wilnie 1917 r.) cymbalista, samouk, laureat Festiwalu w Kazimierzu Dolnym i Gryfinie.
19.06 — 25 lat temu, (1992 r.) uroczyście odsłonięto obelisk ku pamięci braci Ejsmontów w Klubie Morskim LOK w Węgorzewie.
26.06 — 5 lat temu, (2012 r.) Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewo zostało wpisane na listę Państwowego Rejestru Muzeów pod numerem 112. Na liście jest obecnie wpisanych 123 muzea.
Lipiec
dzień / m-c
02.07 — 25 lat temu, zmarł dr Jerzy Burak (1938-1992) specjalista w leczeniu i rehabilitacji osób uzależnionych.
07.07 — 60 lat temu, zmarł dr Jakub Prawin (1957 r.), pierwszy powojenny wojewoda olsztyński. Do Olsztyna przybył wiosną 1945 roku z grupą pierwszych urzędników i objął funkcję Pełnomocnika Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Okręg Mazurski. Posiadał rozległą wiedzę, miał tytuł doktora ekonomii politycznej, uzyskany na Akademii Nauk Społecznych w Wiedniu.
22.07 — 65 lat temu, (1952 r.) uchwalono Konstytucję PRL, opartą na konstytucji ZSRR z 1935 r. Trójpodział władzy zostaje zastąpiony systemem jednolitej władzy państwowej. Zniesiono urząd prezydenta państwa. Od tego czasu zaczęła funkcjonować nowa nazwa – Polska Rzeczpospolita Ludowa.
26.07 — 65 lat temu, urodziła się Anna Bałdyga (ur. 1952 r. w Piątkowiźnie gmina Łyse). Od dziecka zajmowała się rzemiosłem artystycznym oraz folklorem.
Listopad
dzień / m-c
15.11 — 105 lat temu, urodziła się pisankarka Katarzyna Graboś (ur. 1912 r. w Antoniówka) od 1974 r. brała udział w wystawach i kiermaszach. Jej prace wykonane tradycyjną techniką batikową przyciągają wzrok bogactwem wzorów i rozmaitością barw. Wszystkie swoje pisanki przekazała do zbiorów Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie.
08.11 — 25 lat temu, (1992 r.) odbyła się uroczystość przekazania sztandaru Węgorzewskiemu Kołu Światowego Związku Żołnierzy AK, ufundowanego przez społeczeństwo i garnizon węgorzewskiego wojska polskiego.
08.11 — 25 lat temu, (1992 r.) w kościele p.w. Apostołów Piotra i Pawła w Węgorzewie, biskup ordynariusz diecezji ełckiej ks. dr Wojciech Ziemba poświęcił dwa nowe dzwony ufundowane przez parafian.
17.11 — 55 lat temu, do Olsztyna przeniesiono prochy Józefa Biedrawy, założyciela Muzeum Mazurskiego, dyrektora Seminarium Nauczycielskiego następnie Gimnazjum i Liceum w Działdowie. Poszukiwany przez hitlerowców w czasie II Wojny Światowej, ukrywał się pod przybranym nazwiskiem. Zmarł w Krośnie nad Wisłokiem w 1944 r.
Grudzień
dzień / m-c
16.12 — 40 lat temu, (1977 r.) odbył się I Wojewódzki Zjazd Twórców Ludowych.
04.12 — 25 lat temu w 1992 r. zmarł Marek Kwiatkowski, długoletni przewodniczący Towarzystwa Miłośników Ziemi Węgorzewskiej.

Opracowanie:
Krystyna Jarosz

Bibliografia:
•    Stanisław Achremczyk, Między Wisłą a Niemnem. Szkice historyczne, Olsztyn 2008
•    Bronisław Sałuda, Kalendarz historyczny, „Warmia i Mazury”
•    Archiwum MKL