Zbiory biblioteczne

      W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku Powiatowy Dom Kultury w Węgorzewie był jedyną tego typu placówką w województwie suwalskim a później olsztyńskim, która posiadała własną bibliotekę. W jej zbiorach – obok poradników metodycznych niezbędnych w pracy Domu Kultury – znajdował się bogaty księgozbiór podręczny, opracowania z dziedziny historii, kultury, sztuki, folkloru oraz literatura piękna. Kiedy ze struktur Domu Kultury wyłoniło się węgorzewskie Muzeum przekazano nowej placówce również zbiory biblioteczne w ilości ponad 3 300 woluminów, które dały początek obecnej bibliotece Muzeum Kultury Ludowej.

      Dziś biblioteka gromadzi materiały związane z profilem zbiorów i działalności Muzeum oraz jego poszczególnych działów. Są to opracowania z zakresu etnografii i nauk pomocniczych, archeologii, muzealnictwa, historii, sztuki, językoznawstwa, rzemiosła i rękodzielnictwa, twórczości ludowej, także dotyczące historii i kultury mniejszości narodowych,  etnicznych i wyznaniowych w Polsce północno – wschodniej (jak np. Litwini, Rosjanie - staroobrzędowcy, Ukraińcy, Łemkowie,  Romowie, Niemcy, Tatarzy, Karaimi) oraz Polaków poza granicami kraju, głównie na wschodzie. Jest to specjalistyczna literatura monograficzna i informacyjna: słowniki, encyklopedie, bibliografie, biografie, przewodniki, teksty i opracowania z literatury ludowej....
      Znaleźć tu można m.in.:

• klasyczne prace wybitnych etnografów i ludoznawców, jak np. Dzieła Wszystkie Oskara Kolberga (70 tomów), dzieła Bronisława Malinowskiego, Adama Fischera, Józefa Burszty, Juliana Krzyżanowskiego
• encyklopedie Aleksandra Brücknera, Zygmunta Glogera
• Atlasy Polskich Strojów Ludowych
• liczne publikacje z serii „Życie codzienne w (...)”, „Ocalić od zapomnienia”, „Mitologie świata”, serii „Iskier” poświęconej mitom tradycjom i legendom różnych ludów, serii ceramowskiej
• współczesne słowniki językowe i opracowania dotyczące gwar
• czasopisma etnograficzne, archeologiczne i dotyczące muzealnictwa: Lud, Etnografia Polska, Polska Sztuka Ludowa, Twórczość Ludowa, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, Biuletyn Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce, Acta Scansenologica,  Archeologia Polska, Wiadomości Archeologiczne, Muzealnictwo, Ochrona Zabytków, Ziemia (z pierwszej połowy XX w.)
• kalendarze
• liczne zbiory polskich przysłów oraz kolęd
• opracowania dotyczące medycyny ludowej i ziołolecznictwa
• opracowania dotyczące sztuki ludowej polskiej i obcej
• maszynopisy niepublikowanych prac dyplomowych, magisterskich i doktorskich.

      Szczególnie ważne jest gromadzenie materiałów dotyczących szeroko pojętego regionu, zarówno w jego granicach historycznych jak i geograficznych. Są tu więc publikacje własne Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie oraz: Ośrodka Badań Naukowych w Olsztynie, Stowarzyszenia Borussia, Stowarzyszenia Pruthenia, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku, Oficyny Retman w Dąbrównie, Mazurskiego Towarzystwa Naukowego w Ełku, Wydawnictwa Pojezierze, Selbstverlag Kreisgemeinschaft Angerburg (Rotenburg). Zbiór książek uzupełniają liczne czasopisma regionalne, m.in.: Angerburger Heimatbrief (wyd. w Rotenburgu w jęz. niem.), Borussia, Elbląskie Studia Muzealne, Jaćwież (Suwałki), Komunikaty Mazursko-Warmińskie, Masovia (Giżycko), Mragowskie Studia Humanistyczne, Nordost – Archiv. Zeitschrift für Regionalgeschichte (Lüneburg), Okolice Ostródy, Pruthenia, Rocznik Ełcki, Rocznik Działdowski, Rocznik Mazurski (Szczytno), Rocznik Olsztyński, Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski, Warmia i Mazury, Zeszyty Muzeum Warmii  i Mazur, Zeszyty Naukowe Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku, Znad Pisy.

      Zbiory zawierają głównie materiały w języku polskim, ale też niemieckim, rosyjskim, litewskim, ukraińskim a nawet romskim. Podstawowe kategorie zbiorów to:

1. Druki zwarte, książki wyd. od drugiej połowy XIX w. (8 398 woluminów)
2. Czasopisma (1 840 jednostek inwentarzowych)
3. Materiały audiowizualne: płyty winylowe, CD, DVD, kasety magnetofonowe (175 jednostek inwentarzowych)
4. Mikrofilmy (45 jednostek)
5. Dokumenty życia społecznego: m. in. karty okolicznościowe, plakaty, zaproszenia, programy zdarzeń kulturalnych i sportowych w Węgorzewie i okolicach, ulotki wyborcze (6 797 jednostek)
6. Wycinki prasowe (kilkaset tematów z zakresu działania i zainteresowań Muzeum).

      Zbiory wzbogacane są w drodze zakupów (także antykwarycznych), darów od instytucji i osób prywatnych (w tym także autorów publikacji) oraz wymiany wydawnictw z innymi bibliotekami muzealnymi, uczelnianymi i stowarzyszeń naukowych (pięćdziesiąt placówek krajowych i dwie zagraniczne).

      Zbiory biblioteczne służą głównie pracownikom Muzeum jako zaplecze naukowe, ale mogą też z nich korzystać wszyscy zainteresowani. Wszystkie materiały udostępnia się jednak wyłącznie na miejscu. Bibliotekę odwiedzają nauczyciele i uczniowie szkół wszystkich szczebli z Węgorzewa i okolic, studenci wyższych uczelni z całej Polski i słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Węgorzewie, dziennikarze, przewodnicy turystyczni, turyści krajowi i zagraniczni, przedstawiciele regionalnych organizacji pozarządowych, artyści – amatorzy, twórcy ludowi, członkowie zespołów folklorystycznych, osoby pracujące naukowo oraz prywatnie zainteresowane historią Węgorzewa i regionu oraz tradycjami ludowymi, pracownicy placówek kulturalno-oświatowych, goście i uczestnicy zdarzeń organizowanych przez Muzeum.  Biblioteka prowadzi działalność informacyjno – bibliograficzną w oparciu o własne zbiory, realizuje  kwerendy na rzecz Muzeum i innych zainteresowanych.